Taflen Cyngor Technegol: Diogelu Planhigion Addurnol
Download the Toolkit: Plant Protection in Ornamentals v2 - Welsh.pdf
Rheolaeth Ddiwylliannol - Mae Atal yn well nag Iachâd
Dylai rheoli plâu a chlefydau yn effeithiol bob amser ddechrau gyda rheolaeth ddiwylliannol, a dylech gynllunio'ch holl weithgareddau rheoli cnydau ar y safle gan ystyried rheoli plâu a chlefydau. Gall Trefn Sych fod yn sylfaen gref, a gall helpu i gyfyngu ar effeithiau clefydau foliar fel Botrytis ochr yn ochr â chlefydau gwreiddiau fel Pythium a Phytophthora. Wrth gynllunio'ch gweithgareddau i gadw'r cnwd mor sych â phosib, fe allech chi ystyried y canlynol:
- Lleihau cyfnodau o wlybaniaeth dail - cynllunio dyfrhau yn gynnar yn y bore yn hytrach na diwedd y prynhawn i helpu'r cnwd i sychu. Gall hyn fod yn arbennig o ddefnyddiol i helpu i atal afiechydon foliar fel llwydni blewog mewn cnydau sy'n dueddol o gael y clefyd fel Pedwar-ban-byd (Hebe).
- Wrth ddyfrhau yn llai aml yn y gaeaf, dilynwch ragolygon y tywydd a dyfrhau ar ddiwrnodau heulog llachar.
- Mewn cnydau gwarchodedig, sicrhewch yr awyru mwyaf posibl i gynorthwyo sychu dail a chwythu drwodd i helpu i wasgaru hen aer ac aer llaith. Cadwch fentiau a drysau ar agor cymaint â phosib oni bai bod risg o rew. Ar ddiwrnodau lle mae risg rhew, agorwch y rhain cyn gynted ag y bydd y tymheredd yn codi uwchlaw lefel niweidiol i wasgaru aer llaith.
- Mae ystod o ffaniau ar gael i'w defnyddio mewn twneli, a gall cyflenwyr ddarparu cyngor ar eu lleoli er mwyn osgoi pocedi o aer llonydd. Ystyriwch systemau sy'n cynnwys lleithyddion a fydd yn troi ymlaen os bydd lleithder yn uwch na throthwy penodol.
- Mae cynhyrchion gwrth-anwedd fel Anticondens ar gael i’w defnyddio ar wyneb mewnol twneli neu wydr i atal a gwasgaru anwedd i atal diferion rhag cwympo ar y cnwd - byddwch yn ofalus gyda’u defnydd gan fod cynhyrchion tebyg ond gwahanol ar gyfer gwahanol arwynebau e.e. gwydr a pholythen.
- Sicrhewch fod tanciau dyfrhau wedi'u gorchuddio i gyfyngu ar anweddiad, ond bydd hyn hefyd yn atal dail a ffynonellau afiechyd eraill rhag chwythu i danciau dŵr. Mae gorchuddion hefyd yn atal dail ac algâu rhag cronni yn y tanc.
Gall Rheolaeth Chwyn hefyd fod yn ddull pwysig o reoli lleithder mewn cnydau yn ogystal â chael gwared ar ystod o broblemau plâu a chlefydau. Dylech geisio atal chwyn rhag gosod hadau er mwyn cyfyngu ar ddwysâd. Mae chwynnu dwylo wythnosol ar gylchdro gofalus wedi profi i fod yn fwy effeithiol o ran llafur na dull ysbeidiol llawdrwm ac mae'n llawer mwy tebygol o atal chwyn rhag sefydlu.
Bioamddiffynwyr
Mae bioamddiffynwyr (a elwid gynt yn bioblaladdwyr) yn wahanol i reolaethau biolegol fel ysglyfaethwyr pryfed y gallwch eu rhyddhau i'ch cnwd. Yn nodweddiadol, asiantau microbaidd yw'r rhain sy'n cael eu chwistrellu ar wyneb y ddeilen ac yn gweithredu i frwydro yn erbyn pathogenau planhigion trwy wrthbwyso neu atal eu tyfiant, fel bwydo ar archwysion dail. Mae hyn yn golygu bod yn rhaid eu rhoi yn ofalus ar y cnwd cyn unrhyw broblemau yn y fath fodd fel y gallant ymsefydlu dros y canopi.
Yn gyffredinol, chwistrellir y rhain ar y dail gydag offer chwistrellu cemegol confensiynol. Fodd bynnag, mae'n well cael chwistrellwr pwrpasol ar wahân ar gyfer bioamddiffynwyr oherwydd gall fod yn anodd glanhau tanciau cemegol yn llwyr er mwyn atal croes-halogi a all effeithio'n andwyol ar y bioamddiffynwyr. Ar gyfer busnesau llai lle nad yw chwistrellwr ar wahân yn ymarferol gwnewch yn siŵr eich bod yn rhedeg glanhawr tanc trwy chwistrellwyr i leihau gweddillion cymaint â phosibl a glanhau tanciau chwistrellu rhwng gwahanol gynhyrchion.
Bydd sborau’n cael eu rhoi mewn cyflwr cwsg dros y cnwd, ac felly efallai y bydd angen eu trin a'u storio yn ofalus cyn eu rhoi. Er enghraifft, bydd angen storio Prestop y gellir ei ddefnyddio fel chwistrell foliar ar gyfer rheoli Botrytis neu fel ffos wreiddiau ar gyfer Phytopthora neu Pythium o dan 4°C – gorau oll mewn oergell bwrpasol lle mae'r tymheredd yn cael ei gofnodi. Ar gyfer pecynnau a ddefnyddir yn rhannol, cadwch mewn cynhwysydd aerdyn i atal diraddio mewn storfa a defnyddiwch becynnau desiccant os yn bosibl. Bydd gan fioamddiffynwyr dymereddau cytrefu lleiaf neu orau y dylid eu hystyried wrth gynllunio ceisiadau - er enghraifft gall Serenade ASO (y gellir ei ddefnyddio o dan EAMU) fod yn weithredol o dan 15°C ond byddant yn fwyaf actif rhwng 25 - 35°C.
Gall ysglyfaethwyr rheolaeth fiolegol a bioamddiffynwyr rheolaeth fiolegol barhau i weithio yn yr amgylchedd manwerthu i leihau gwastraff ar ôl ei werthu. Bydd y dulliau hyn yn mynd i'r afael â phryderon cwsmeriaid ynghylch defnyddio plaladdwyr a gweddillion, gan fod yn ddiogel i chi a'ch staff ar yr un pryd.
Rheolaeth Gonfensiynol
Lle mae rheolyddion eraill yn annigonol (neu ddim ar gael) efallai mai toddiannau cemegol fydd y dewis gorau. Mae chwistrellwyr bŵm yn darparu'r gorchudd chwistrell gorau ac felly cyflawnir y canlyniadau gorau os gallwch chi roi'r cynhyrchion yn y modd hwn, hyd yn oed os ydych chi'n defnyddio bŵm bach a weithredir â llaw. Mae rhai tyfwyr wedi datblygu systemau arloesol, fel picell â ffroenellau lluosog i efelychu hyn ar raddfa fach. Gall pistolau chwistrellu reaper arwain at gymhwyso anwastad gyda chlytiau yn cael eu tan-chwistrellu neu eu gor-chwistrellu gan arwain at reolaeth anghyson neu effeithiau rheolydd twf anwastad. Dylai ffroenellau chwistrell hefyd gael eu graddnodi'n ofalus. Gall ffroenell ffan fflat 110° fod yn ddewis cyffredinol da (dylai'r ffroenellau chwistrell hyn fod 50cm yn uwch na'r targed chwistrellu) ond bydd cynhyrchwyr yn rhoi dosbarthiad ffroenell BCPC (mân/canolig/bras) ar gyfer eu ffroenellau chwistrellu. Bydd ffroenellau mân yn rhoi defnynnau llai ond yn fwy tebygol o arwain at ddrifft. Mae'n well defnyddio ffwngladdwyr a phryfladdwyr gyda ffroenell sy'n darparu ansawdd chwistrell canolig, tra dylid rhoi chwynladdwyr gyda ffroenell bras i leihau drifft. Yn gyffredinol, cymhwysir cynhyrchion mewn gwanhad o 200 - 400 dŵr L/Ha, ond gwiriwch labeli ac EAMUs am ofynion penodol.
Opsiynau Rheoli Cynllunio
Gellir defnyddio rheolyddion amaethyddol trwy gydol y flwyddyn, a dylent fod yn fan cychwyn ar gyfer unrhyw benderfyniadau rheoli cnydau. Er enghraifft, gellir lliniaru pydredd gwreiddiau Pythium mewn conwydd yn fawr trwy gadw'r cnwd ar yr ochr sych i helpu i leihau datblygiad afiechydon. Cadwch lygad am symptomau yn eich cnydau a thynnwch y planhigion yr effeithir arnynt yn brydlon er mwyn lleihau'r risg o drosglwyddo sborau a gludir gan ddŵr. Os byddwch chi'n dal y clefyd yn gynnar gall fod yn ddull gwell o greu amodau ffafriol ar gyfer y cnwd yn hytrach na'r pathogen - sychu'r cnwd yn ôl, tynnu planhigion heintiedig ac atal ei drosglwyddo - ac efallai y byddwch chi'n osgoi'r angen am ffos ffwngladdiad. Bydd rheolaeth effeithiol hefyd yn lleihau'r angen am fewnbynnau ychwanegol, felly gall lleihau pwysau afiechyd fod o fudd ehangach.
Gellir defnyddio bioamddiffynwyr (gan gynnwys rheolyddion biolegol) rhwng Ebrill a Hydref ar gyfer y mwyafrif o broblemau, ond byddwch yn wyliadwrus am unrhyw ofynion tymheredd. Yn yr un modd, ceisiwch baru ysglyfaethwyr biolegol ag amodau. Er enghraifft, bydd ysglyfaethwyr llyslau yn weithredol ar dymheredd isel a byddant yn fwyaf effeithiol oddeutu 16 - 20°C. Mae ysglyfaethwyr hedfan a gyflwynwyd yn annhebygol o fod yn effeithiol y tu allan, ond gall rheolaeth gwiddon ysglyfaethus fod yn ddefnyddiol y tu allan ar ôl i chi ddysgu gweithio gyda'r amodau. Ystyriwch opsiynau rheoli confensiynol pan fo pwysau plâu neu afiechyd yn uchel, ac mae angen lefel o reolaeth nad yw ar gael gyda biolegau, yn enwedig pan fo'r amodau'n ffafriol ar gyfer datblygiad cyflym.
Defnyddiwch reolaethau amaethyddol - mae atal yn well na iachâd, arbed costau, llafur a mewnbynnau cnwd, lleihau pwysau afiechyd, atal problemau fel ymwrthedd ffwngladdiad rhag datblygu gan fod opsiynau rheoli cemegol cyfyngedig ar gyfer rhai afiechydon. Gall cadw opsiynau rheoli cemegol pan fydd eu hangen mewn gwirionedd helpu i leihau'r risg o ddatblygu gwrthiant - gwnewch yn siŵr eich bod bob amser yn defnyddio cyfuniad o godau FRAC wrth gynllunio'ch amserlen reoli - gall eich agronomegydd eich helpu i ddatblygu rhaglen addas. Gall rheolyddion confensiynol hefyd fod yn ddefnyddiol ar gyfer glanhau ar ddiwedd y tymor, neu fel arf i ddelio ag achosion er mwyn caniatáu i opsiynau rheoli biolegol ailsefydlu.
Ymwadiad
Gwneir pob ymdrech i sicrhau cywirdeb y wybodaeth a'r argymhellion a roddir yn y nodiadau hyn. Dylid gwneud pob cymhwysiad o gemegau amddiffyn cnydau yn unol ag argymhellion label, y dylid ymgynghori â hwy cyn chwistrellu. Efallai na fydd rhai o'r plaladdwyr a grybwyllir yn y nodiadau hyn yn cael eu cefnogi gan argymhellion label ar gyfer eu defnyddio ar gnydau ond fe'u caniateir trwy Estyniad Awdurdodi ar gyfer Mân Ddefnydd (EAMU) yn y DU o dan 'Y Trefniadau Tymor Hir Diwygiedig ar gyfer Ymestyn Defnydd (2002)'. Yn yr achosion hyn, mae'r defnyddiwr yn derbyn y risg o ddefnyddio'r plaladdwr ac nid yw Tyfu Cymru yn derbyn atebolrwydd am unrhyw golled neu ddifrod a achosir gan ddefnydd o'r fath. Mae'r cyfeiriadau at gymeradwyaethau ar label ac EAMUs ar gyfer defnyddio plaladdwyr mewn cnydau ac yn gywir ar adeg ysgrifennu'r adroddiad hwn. Gall y rhain newid a gellir tynnu cymeradwyaeth yn ôl ar unrhyw adeg. Cyfrifoldeb y tyfwr yw gwirio cymeradwyaethau cyn defnyddio plaladdwyr. Os oes unrhyw amheuaeth dylai tyfwr ofyn am gyngor gan gynghorydd cymwysedig BASIS - mae hwn ar gael yn rhad ac am ddim i dyfwyr cymwys trwy raglen Tyfu Cymru, cysylltwch â ni i drefnu apwyntiad - mae cyngor e-bost/ffôn hefyd ar gael.
Related Pages
Tyfu Cymru Ornamentals network 2022 Spray Programme for disease prevention and control
This spray programme has been written for ornamental crops, products included within it can legally be used in both the production of outdoor and protected ornamentals.
26/05/2022 15:37:47
Webinar: IPDM Review of the Season - Ornamentals
An opportunity to review progress with an integrated approach to pest and disease management, hearing from the group on success and challenges.
21/01/2022 16:39:52
Webinar: IPDM Ornamental Crops: April and early Spring pest management
Tyfu Cymru's Integrated Pest and Disease Management Network provides training on the recognition of pest, diseases and beneficial insects and will help growers to determine current pest and disease pressures and the need for their prevention and cont…
22/10/2021 14:35:16
Webinar: Limiting the impact of common Summer Pathogens
In the 4th session the Ornamental group lead by David Talbot we looked at limiting the impact of common Summer Pathogens and Vine Weevil.
18/06/2021 14:07:03
Webinar: IPDM Biological Controls - Ornamentals
The second session of the IPDM network focused on biological controls for the coming season with tips on which predators to introduce and when, plus rates of introduction for prevention and control of key pests within crops. Including tips on the IPM…
07/05/2021 16:04:24Tyfu Cymru Ornamentals network 2021 Spray Programme for disease prevention and control
This spray programme has been written for ornamental crops, products included within it can legally be used in both the production of outdoor and protected ornamentals.
31/03/2021 16:46:47
Webinar: Tyfu Cymru: Flower Network - Soil Health and how to unlock nutrients for flowers
Elizabeth Stockdale currently leads the Soil Biology and Soil Health Partnership funded by AHDB and BBRO. In this seminar she draws on the findings from a range of sectors to draw out key principles for flower growers; and also share some of the spec…
24/02/2021 13:24:32
Webinar: Propagation methods and systems for Ornamentals
Traditionally ornamentals producers used to propagate much of their own stock, however in recent years some growers have become plant finishers; buying in all of their young plant material. The bedding sector in particular has specialist young plant…
25/01/2021 15:37:38
Webinar - Daffodil Crop Protection
The webinar covers the latest updates and best practice for plant protection in field daffodil production, with particular focus on disease and weed control. This includes an update on the performance of new and existing herbicides for weed control i…
25/01/2021 15:19:10
Technical Advice Sheet: Weed Control in Ornamentals
Your first line of defence against weeds should be cultural controls; no herbicide programmed will work effectively without good nursery hygiene
21/01/2021 15:58:48
Sunflower Webinar
Tyfu Cymru hosted a webinar on sunflowers as there is currently a lot of interest in the crop both from farm tourism pick your own and the cut flower growers. This crop is relatively simple to grow and being a combinable crop has more options for wee…
14/12/2020 11:25:23
Webinar: Weed control in the production of ornamentals
Recent losses of contact herbicides and increased restrictions on the number of applications and rates of remaining residual herbicides has meant that achieving the desired levels of weed control within both field and container grown ornamental crops…
14/12/2020 10:45:49
Technical Advice Sheet: Growing Lavender
Lavender can be a new and unusual crop that can be integrated into a range existing grower holdings, and it can even integrate well with other products such as honey if you have hives on site.
16/11/2020 11:29:37
Webinar: The Flower Farmer's Year
The Flower Farmer’s Year session looks at how Georgie Newbery - the flower farmer and florist who began Common Farm Flowers ten years ago, run their year. They grow about 250,00 stems a year for cutting, they are a retail business and have a very str…
13/11/2020 17:12:22
Technical Advice Sheet: Ornamental Plant Protection
Effective pest and disease control should always begin with cultural controls, and you should plan all your crop management activities on site with pest and disease control in mind. A Dry Regime can be a strong foundation, and can help to limit the i…
30/09/2020 13:33:34
Tyfu Cymru Webinar: Plant Protection in Ornamentals; How, When and Why?
Focusing on pesticide application, how best to apply product to get the best results, how to decide when to start spraying – helping you to decide if it is best to wait until problems occur or should preventative treatments be applied, why we are inc…
20/08/2020 16:20:31
Webinar: Plant Biosecurity
Plant Biosecurity in the Welsh Ornamental Plant Trade - An Overview from Dr David Skydmore. This webinar is one in a series of workshops and webinars comprising Tyfu Cymru’s Plant Health Programme.
18/08/2020 10:37:20
Integrated Pest Management for Commercial Ornamental Growers in Wales
Webinar with David Talbot from ADAS on Integrated Pest Management for commercial ornamental growers in Wales.
29/06/2020 13:56:21
Tyfu Cymru and Charles Dowding Q&A - Part 2: No Dig Methods and Advantages for Intensive Cropping
Charles Dowding joins us for a Q&A session with Welsh commercial growers following his walk through of No Dig Methods and Intensive Cropping in part one of the webinar series.
12/06/2020 17:04:55Tyfu Cymru and Charles Dowding Webinar Part 1: No Dig Methods and Advantages for Intensive Cropping
In the first part of this webinar Charles presents the benefits of no dig and intensive cropping with an online walk through of no dig growing covering all aspects from no dig polytunnels to planting, composting, multisowing and propagation.
12/06/2020 16:59:52
Welsh Ornamental Growers Immediate Experiences of and responses to COVID-19
This report presents findings from consultation with ornamental plant and cut flower growers in Wales regarding their immediate experiences of and responses to the Covid 19 (C19) crisis.
07/05/2020 10:59:27Diagnosis in Ornamental Plants
In commercial horticulture, plant pests and diseases (P&D) lead to losses in production and subsequent sales losses. This webinar gives an introduction, for the grower, to some of the more common symptoms caused by pathogens and pests and those produ…
07/04/2020 17:25:47
Plant Health Webinar: Diagnosis in Ornamental Plants
Plant Health Webinar: Diagnosis in Ornamental Plants - an overview. Delivered by Dr David Skydmore
07/04/2020 17:14:22Soilless Cultivation For Ornamentals
Growing plants without soil is a precise method to deliver water and nutrients to match crop demand; because of the enhanced availability of resource to the root-zone, crops can be grown at a higher density than would be possible in the field.
16/12/2019 13:46:44
Grown not Flown Flowers
The cut flower market can learn a lot from the way the food and drink industry has promoted provenance and local sourcing as a way to tap into the increasing consumer interest in understanding where our food has come from. And it isn’t a huge step fr…
16/12/2019 13:39:34