Download the Toolkit: Christmas Tree Management Santa Fir Study Trip Welsh.pdf

Gall amseroedd tocio amrywio yn ôl mathau o goed. Ar gyfer y Nordmann Fir, dylid tocio yn y gwanwyn neu’r haf gan y bydd llif y sap yn ddigon i helpu’r coed i wella, tra dylid torri’r Befrwydden (Spruce) yn yr hydref neu’r gaeaf. Mae’n arfer da anelu at docio coeden unwaith yn ystod ei hoes yn unig, a gall cynllunio gofalus osgoi dyblygu gwaith dros nifer o flynyddoedd. Dylai coed bob amser gael eu tocio neu eu cneifio mewn tywydd sych a chynnes os oes modd.

 

Rheoli Arweinwyr

 

Gellir cyflawni’r siâp coeden uchaf gorau drwy sicrhau bod un arweinydd yn cael ei amgylchynu gan frig o dri neu bedwar egin ochr ar onglau cyfartal. Mewn coed ifanc yn ddiweddarach, bydd twf yn ddigon i lenwi’r canopi’n gyfartal, ac mewn coed hŷn sy’n agosáu at gynaeafu bydd dosbarthiad cyfartal yn cyfateb orau i ddisgwyliadau cwsmeriaid. Os yw’r arweinydd yn fyr a heb ei ddatblygu gydag ychydig eginau, mae’n well ei docio allan a chaniatáu internode elongation i gynhyrchu haen arweinydd newydd.

 

Bylchu Canghennau ac Ongli

 

Gellir cyflawni hyn yn hawdd drwy ddefnyddio gofodwyr canghennau plastig anhyblyg a ddefnyddir ar y cyd â chneifio â llaw. Dylech anelu at gael pedwar egin hyd yn oed ar y brig neu’r goron uchaf, gyda changhennau is yn cael eu torri a’u siapio yn yr un modd. Ar ôl tocio, gellir addasu’r canghennau sy’n weddill i ongl addas a’u gadael i gryfhau gyda thwf dilynol. Dylid tynnu’r gofodwyr plastig yn ystod y cynhaeaf a gellir eu hailddefnyddio mewn planhigfeydd newydd.

 

Egin Arweinydd Tal

 

Mewn achosion lle mae arweinydd hir yn egino’n uchel uwchben y canopi coed, gellir defnyddio canghennau is hirach i wella’r strwythur. Yma, gellir codi un neu ddau o eginau ochr ar frig coeden i’r fertigol a’u gosod i’r arweinydd gyda chlymau tuag at ben isaf yr egin. Dros amser, bydd y canghennau fertigol yn troi drosodd i’r llorweddol gan greu haen o ganghennau newydd. Wrth ddewis eginau hir ar gyfer y siapio hwn, mae’n bwysig dewis naill ai tri neu bedwar egin llorweddol y gellir eu magu i roi onglau cyfartal ar yr haen nesaf. 

 

Arweinwyr Coll

 

Os yw arweinydd wedi’i ddifrodi, wedi’i blygu neu ar goll, gellir disodli hyn gyda changen lorweddol wedi’i chymryd o haen canopi is (fel arfer brig eginau’r coed). Mae angen dewis eginau hir gyda’r egin wedi’i ddatblygu’n dda y gellir ei droi’n arweinydd newydd, ond heb amharu ar gymesuredd yr haen is o ganghennau. Gellir plygu hyn wedyn i fyny a’i sicrhau i bolyn sydd hefyd ynghlwm wrth y gangen uchaf am gymorth. Bydd gosod yr arweinydd newydd ar ei hyd (yn wahanol i’r gwaelod yn unig fel y disgrifir uchod) yn peri iddo barhau’n fertigol wrth aeddfedu.

Un achos cyffredin o ddifrod neu blygu arweinwyr yw adar (yn enwedig tylluanod) sy’n glanio ar yr arweinydd wrth hedfan dros y blanhigfa. Gellir peidio ag annog hyn drwy sicrhau hen foncyffion tal gydag ychydig o’r canghennau uchaf yn y blanhigfa i ddarparu post clwydo i annog adar i beidio â defnyddio’r blanhigfa.

 

Cneifio Coed

 

Dylid siapio coed yn gyffredinol drwy docio’n ofalus â llaw yn ystod cylch bywyd y blanhigfa. Fodd bynnag, efallai y bydd angen cneifio trwm yn agos at gyfnod cynaeafu er mwyn cyflawni siâp targed y goeden. Yn yr achos hwn, dylid cyflawni ongl 60° ar draws rhan uchaf y goeden gyda haenu cyfartal. Gellir cyflawni hyn drwy ddefnyddio gwellaif wedi’i adeiladu’n bersonol yn hongian ar harnes uwchben gweithiwr cnydau y gellir ei ddal ar ongl sefydlog gan fod y gweithiwr yn gweithio mewn cylch o amgylch y goeden. Bydd hyn yn cyflawni siâp cyfartal i’r goeden a gall ganiatáu i lawer o goed gael eu cneifio’n gyflym ond dylid eu gwneud ymhell cyn y cynhaeaf er mwyn caniatáu i’r toriad gael ei sychu a’i selio. Rhaid i’r holl offer a ddefnyddir ar gyfer tocio a chneifio coed (ac yn fwyaf arbennig ar gyfer offer cneifio mecanyddol) fodloni’r safonau Iechyd a Diogelwch. Dylai staff sy’n defnyddio’r offer hwn gael eu hyfforddi’n briodol er mwyn gallu ei ddefnyddio’n ddiogel a derbyn a gwisgo unrhyw ddillad amddiffynnol angenrheidiol.

 

I lawrlwytho'r pecyn cymorth sy'n cynnwys lluniau cliciwch yma: Ymweliad Astudio Rhwydwaith Coed Nadolig: Nodiadau Technegol ar Docio 



Related Pages


Christmas Tree Network Study Visit: Technical Pruning Notes

Timings of pruning can vary between tree types. For Nordmann Fir pruning should be made in spring or summer as sap flow will be sufficient to help the trees recover, whilst Spruce should be cut in the autumn or winter. It is best practice to aim to o…

16/09/2021 14:32:43

Technical Advice Sheet: Christmas Tree Needle Diseases

A range of similar, but subtly different, foliar diseases can impact Christmas tree plantations. Careful management of both the crop and growing area can be useful in controlling risk factors.

02/08/2021 11:39:28

Webinar: Christmas Trees - Summer Update (Current Disease issues)

In this Session Janet Allen (ADAS) focused on current disease issues in Christmas trees. Particularly looking at current season necrosis, fire weed rust and Rhizosphaera needle cast, alongside some specific weed and pest control issues.

18/06/2021 15:21:40

Pests and Disease: Threats, Diagnosis and Reporting

It is essential that pests and diseases are identified correctly before they can be controlled efficiently and their spread prevented. In this presentation Dr Ana Perez-Sierra, Head of Tree Health Diagnostic and Advisory Service will describe the pro…

26/11/2020 14:07:16

Technical Advice Sheet: Christmas Tree – July

This fact sheet provides technical advice on managing Christmas Tree crops

25/08/2020 15:41:17