Mae’r Straeon Llwyddiant diweddaraf ar gael ar y dudalen Newyddion a Blogiau!

Download the Toolkit: Strawberry April 2020_cy-GB.docx

Sylwadau Cyffredinol

Gan fod y tywydd yn dechrau cynhesu, dyma'r amser i ddechrau edrych ar eich mefus a gwirio eu cyflwr cyn i'r tymor ddechrau. Edrychwch ar eich cnwd o olygfan uchel – chwiliwch am liw gwyrdd iach, unffurf a gwiriwch am unrhyw ddarnau sych. Dylech hefyd wirio'ch diferwyr i wneud yn siŵr nad oes yr un ohonynt wedi'u blocio, a dylech ddechrau monitro dargludedd trydanol eich dŵr porthiant a'ch dŵr ffo bob dydd. Wrth i chi ddechrau bwydo'r dŵr yn y slabiau bydd yn cael ei ddadleoli felly dylech weld cynnydd cyson yn y dargludedd trydanol – dylech fod yn edrych ar 1.5m/S (neu 1500μ/S) yn y dŵr ffo, ac yn sicr uwchlaw 1m/s. Dylech anelu at gofnodi hyn yn aml, a chadw cofnod er mwyn olrhain newidiadau dros amser. Os yw cnydau wedi bod yn y ddaear dros y gaeaf dylid eu codi a'u rhoi ar fyrddau. Gwiriwch am larfae gwynfyd yr ŷd, a thrin gyda drensh nematod os oes angen.

COVID-19

Mae'r sefyllfa bresennol yn cael ystod eang o effeithiau ar y sector, ac er bod siopau fferm yn gweld gwerthiant yn cynyddu, gall tyfwyr o’r sector casglu eich hun (PYO) wynebu problemau’n dod o hyd i gwsmeriaid. Gellir defnyddio cyfryngau cymdeithasol ar gyfer hysbysebu dethol (yn enwedig os yw tyfwyr o’r sector casglu eich hun yn gwerthu blychau) a gall hefyd fod yn ddefnyddiol ar gyfer rheoli torfeydd unwaith y byddwn yn dychwelyd i'r drefn arferol. Efallai y bydd tyfwyr o’r sector casglu eich hun am oedi eu cnydau (naill ai drwy oedi plannu neu atal y cnwd drwy adael twneli’n agored). Efallai y byddwch am wirio bod gennych gyflenwadau digonol hefyd ac archebu o flaen llaw, yn enwedig o gemegau a chynnyrch biolegol, i sicrhau y gallwch gadw rheolaeth dros y tymor.

Rheoli Pla a Chlefydau

Dechreuwch feddwl am eich strategaeth rheoli plâu a chlefydau. Gall chwistrellu effeithiol a dechrau cynnar i chwistrellu wythnosol rheolaidd fod yn allweddol. Mae chwistrellu cyn bod y canopi wedi datblygu yn gallu gwella effeithiolrwydd hefyd. Efallai y byddwch am ystyried chwistrellu ataliol (e.e. Charm a Luna Sensation) er y dylech wirio am gymysgedd o godau FRAC i atal datblygiad ymwrthedd, ac edrych am uchafswm niferoedd triniaeth a phryd y gallwch gynaeafu ar ôl trin y planhigion.

Llwydni Powdrog

Cadwch lygad am arwyddion o ddail cyrliog yn eich cnwd gan y gallai hyn fod yn arwydd cynnar o lwydni powdrog, ac mae arwyddion cynnar yn ymddangos yn Elegance, Elsanta, Centenary, Vibrant a Flair. Mae risg uwch o lwydni powdrog pan fydd lleithder uwch gan fod twneli'n dechrau sychu o'r gaeaf, neu mewn twneli sydd â glaswellt tal o dan feinciau. Gallwch losgi glaswellt i ffwrdd gyda chwistrell Roundup, ond dim ond os nad yw'r plastig wedi'i roi ymlaen eto. Dylech ddechrau chwistrellu llwydni powdrog nawr i sicrhau rheolaeth gadarn yn ddiweddarach. Mae Systhane yn ddewis da ac mae Talius ar gael o dan EAMU (0210/17), dylid rhoi chwistrell ar y planhigion bob pythefnos, er y gallwch gynyddu hyn os yw’r clefyd yn wael, ac o fewn wythnos o blannu yn y lle gyntaf. Pe bai pla gwael yn datblygu, gellir trin hyn gyda chwistrell adferol o bicarbonad.

Dail isod sy'n dangos cwpanu nodweddiadol sy'n gysylltiedig ag arwyddion cynnar o lwydni powdrog.

Pryfed glas

Dylech wirio’n rheolaidd ar gyfer pryfed glas. Ar gyfer planhigion sydd wedi'u tyfu dros y gaeaf, bydd y rhain yn ymgasglu yng nghanol planhigion - cadwch lygad am blanhigion wedi'u cyrlio fel rhybudd cynnar. Gall Batavia fod yn gynnyrch da i'w ddefnyddio (spirotetramat 100g/l, 1l/ha max). Nid yw’n gallu cael ei ddefnyddio dim hwyrach na 14 diwrnod cyn blodeuo a dim ond dwywaith y flwyddyn. Dywedir ei fod yn ddiogel ar gyfer buddiolion yn wahanol i gynhyrchion eraill fel Hallmark. Gallwch reoli orau drwy reolaeth fiolegol (e.e. Aphidius) a gallwch ddefnyddio'r rhain wrth i’r tywydd gynhesu.

Gwiddon

Dylech hefyd gadw llygad am widdon ar gefn dail, yn enwedig ar ddail hŷn, gan ddefnyddio lens llaw. Bydd gwiddon sy’n deffro o’r gaeafgwsg yn ymddangos yn lliw coch brics a gall y rhain fod yn anodd eu rheoli, felly mae'n well targedu wyau a gwiddon ifanc. Mae rhai gwionladdwyr ar gael h.y. Envidor (EAMU 1600/17) ac Apollo 50SC (clofentezine) y gellir eu defnyddio i'w rheoli'n gynnar. Fodd bynnag cyn defnyddio dylech edrych ar ganllawiau EAMU 0620/18, sy'n caniatáu defnyddio'r gwionladdwr hwn mewn mefus gan fod cyfyngiadau penodol ynglŷn â’i roi ar y cnwd yn yr awyr agored a’r cnwd dan orchudd. Fodd bynnag, mae rheolaeth effeithiol yn cael ei gyflawni orau gan ddefnyddio Ffytoseiulus, felly dylech anelu at sefydlu hyn yn eich cnwd wrth i’r tywydd gynhesu tuag at fis Mai – ond dylech wirio cyflenwadau nawr.

Pydredd y Goron a Chraidd Coch

Mae pydredd y goron yn fwy o bryder mewn cnydau sydd newydd eu plannu. Edrychwch ar blanhigion newydd ar gyfer lliwio oren llachar yn y goron cyn plannu. Dylech hefyd agor slabiau o bryd i'w gilydd i wirio bod y gwreiddiau'n lliw gwyn cryf. Dim ond fel drensh y gallwch ddefnyddio Paraat, ond ni allwch gynaeafu’r cnwd am 35 ar ôl ei ddefnyddio. Gall ffosffiniau hefyd atal lledaeniad (e.e. Hortiphyte).

Rheoli Chwyn

Chwiliwch am chwyn mewn cnydau sydd wedi’u plannu mewn caeau yn gynnar gan y bydd y rhain yn anoddach eu rheoli yn nes ymlaen. Wrth i gnydau pridd ddechrau tyfu, mae cynhyrchion cwsg fel Stomp, Adain P a Siarc yn debygol o losgi'r cnwd. Fodd bynnag, gellir defnyddio Adain P yn gynnar yn y tymor yn syth ar ôl plannu cnwd newydd i reoli chwyn ffres. Gellir defnyddio Centurion Max ar gyfer chwyn glaswellt e.e. marchwellt, glaswellt y ddôl blynyddol o dan EAMU (3640/19) ond mae angen ei ddefnyddio cyn blodeuo. Gall hyn losgi'r cnwd ychydig ond mae eu defnyddio’n gynnar yn osgoi difrod blodau/ffrwythau, ac ni fydd yn effeithio ar y cnwd oni bai ei fod yn wan iawn i ddechrau. Gall ddefnyddio Dow Shield ar gyfer amranwen (mayweed), creulys (groundsel), a bydd yn atal tyfiant planhigion dant y llew. Mae hyn yn gweithio'n dda pan fo'r tywydd yn gynnes (yn wahanol i weddillion fel Adain P) sydd orau pan fydd yn llaith (ond yn para 4-5 wythnos) ac ar ôl hynny gall ddefnyddio cymhwysiad Aur Deuol cyn blodeuo i ychwanegu ato.

Ymwadiad

Gwneir pob ymdrech i sicrhau cywirdeb gwybodaeth ac argymhellion a roddir yn y nodiadau hyn. Dylid defnyddio gemegau diogelu cnydau yn unol ag argymhellion labeli, a dylid eu darllen yn ofalus cyn chwistrellu. Mae’n bosibl na fydd rhai o’r plaladdwyr yn y nodiadau hyn yn cael eu cefnogi gan argymhellion label ar gyfer eu defnyddio ar gnydau pwmpen ond fe’u caniateir trwy Estyniad Awdurdodi ar gyfer Mân Ddefnydd (EAMU) yn y DU o dan ‘Y Trefniadau Hirdymor Diwygiedig ar gyfer Ymestyn Defnydd (2002). Yn yr achosion hyn, mae defnyddio'r plaladdwyr mewn perygl i'r defnyddiwr ac nid yw Tyfu Cymru yn derbyn atebolrwydd am unrhyw golled neu ddifrod a achosir gan ddefnydd o'r fath. Mae'r cyfeiriadau at gymeradwyaeth ar-label ac EAMUs ar gyfer defnyddio plaladdwyr mewn cnydau pwmpen ac yn gywir ar adeg ysgrifennu'r adroddiad hwn. Mae'r rhain yn amodol ar newid a gellir tynnu cymeradwyaeth yn ôl ar unrhyw adeg. Cyfrifoldeb y tyfwr yw gwirio cymeradwyaethau cyn defnyddio plaladdwyr. Os oes amheuaeth dylai tyfwr ofyn am gyngor gan ymgynghorydd cymwys SAIL - mae hyn ar gael yn rhad ac am ddim i dyfwyr cymwys drwy raglen Tyfu Cymru, cysylltwch â ni i drefnu apwyntiad - mae cyngor e-bost/ffôn ar gael hefyd.

Webinar: Soft Fruit – Post Season

Chris Creed (Senior Horticulture Consultant, ADAS) delivered an interactive workshop looking at how the 2021 Season has gone. He talked about how to focus on crop supply and management with a targeted approach, where overwintered crops fit in and any…

24/01/2022 13:19:32

Webinar: Planning for the 2021 Season – Soft Fruit

ADAS technical expert Chris Creed delivered an interactive session to assist soft fruit producers with planning for the 2021 season.

02/02/2021 17:41:39

Technical Advice Sheet: Soft Fruit – July

Tyfu Cymru have launched regular Power Hour sessions for members of the Soft Fruit Network. These focused sessions are facilitated by Tyfu Cymru together with technical experts and include an update on topical issues based on growers instant needs, a…

30/09/2020 13:20:08

Show More Related Pages

Technical Advice Sheet: Soft Fruit Network – June 2020

From a growing perspective this has been a difficult season so far. We had seven months of wet weather, followed by two months of hot, dry weather and this has caused problems in soft fruit. Avoid re-using old bags even through the current crop may b…

27/07/2020 16:29:12

Welsh Fruit and Vegetable Production - Baseline Study

This baseline study for Tyfu Cymru was conducted by Dr. Amber Wheeler and looks at the opportunities for Welsh Fruit and Vegetable production.

26/06/2020 16:05:34

Technical Advice Sheet Strawberry & Raspberry May 2020

This fact sheet provides technical advice on managing your strawberry and Raspberry crops.

15/06/2020 16:44:26

Our Guide to Mobile Card Payment Systems

How customers pay for their goods is changing - debit card transactions overtook cash in 2017, and these are forecast to represent over half of all transactions by 2024. The move away from cash has also be driven by the increase in contactless card p…

28/05/2020 13:37:30

Technical Advice Sheet: Raspberry & Cane Fruit

This technical advice sheet focuses on Raspberry and Cane Fruit, and provides information on Establishing & Managing Plantations, Pest Monitoring & Control, Raspberry Cane Midge, Phytophthora, Floricane Disease Assessments and COVID-19. An extract is…

13/05/2020 15:33:11

Tyfu Cymru: Taflen Cyngor Technegol Mefus Ebrill 2020